پرسش و پاسخ درباره پیاده روی بزرگ اربعین ...
این روزها جمعیت زیادی خود را برای پیاده‌روی نجف تا کربلا آماده می‌کنند تا روز اربعین به پابوس امام و سرور خویش حضرت اباعبدالله الحسین(ع) نائل شوند، به همین خاطر یکی از دغدغه‌های زائر کوی دوست رعایت نکات مربوط به سنت حسنه است، به همین منظور در ادامه مهم‌ترین نکاتی که در پیاده‌روی اربعین باید رعایت کرد، در قالب پرسش و پاسخ می‌آید:
*از کجا تا کجا باید پیاده برویم
-زائران ایرانی معمولاً از نجف تا کربلا را پیاده طی می‌کنند، اما برخی از هیأتها مسیر بغداد تا کربلا را طی می‌کنند، این در حالی است که تمامی ورودی‌های شهر کربلا میزبان زائران اربعین حسینی است.
*فاصله نجف تا کربلا چقدر است؟
-فاصله خروجی شهر نجف تا ابتدای شهر کربلا حدود 80 کیلومتر است.
*چه مدت پیاده خواهیم رفت؟
معمولاً این مسافت را در 3 روز و 2 شب طی می‌کنند؛ یعنی از صبح زود سه روز مانده به اربعین حرکت کرده و شب اربعین به کربلا می‌رسند.
*آیا حتماً باید کل مسیر را پیاده برویم؟
-خیر! هر چند که لحظه رسیدن به کربلا به صورت پیاده لحظه فوق‌العاده‌ای است و تجربه طول مسیر باعث می‌شود، خستگی از یاد انسان برود، اما اگر زائری به هر دلیل قادر به طی کردن راه به صورت پیاده نباشد، می‌تواند به وسیله خودروهایی که بین راه وجود دارد، بقیه مسیر را با ماشین طی کند، این خودروها را ارتش عراق مهیا کرده است و معمولاً زائران را به صورت گروهی تا کربلا می‌برند.
*آیا در طول مسیر از هم‌کاروانی‌ها جدا خواهیم شد؟
-بستگی به توافق شما با هم کاروانی‌هایتان دارد، بعضی از کاروان‌ها به صورت گروهی حرکت می‌کنند و تا کربلا با هم می‌رسند. برخی قرار می‌گذارند که مثلاً عصر اربعین یا شب اربعین فلان جا حضور داشته باشید.
*چه کنیم که در حرکت‌های گروهی و دسته‌ای گم نشویم؟
استفاده از پرچمی که به نوعی نشان دسته شما خواهد بود، مطمئناً خوب است، اما با توجه به اینکه این پرچم باید نسبتاً بلند باشد تا دیده شود دو مشکل اساسی دارد: اولاً اینکه کسی که این پرچم را حمل می‌کند، مطمئناً انرژی زیادی از دست خواهد داد و باید این پرچم دست به دست شود، ثانیاً در طول مسیر تعداد پرچم‌ها خیلی زیاد است و تقریباً پیدا کردن پرچم کار ساده‌ای نیست، مگر آنکه رنگ و نوع پرچم خیلی متمایز باشد.
*اگر در طول مسیر همراهان‌مان را گم کنیم چه طوری در آن شلوغی قرار بگذاریم؟
-تمام طول مسیر پیاده روی از خروجی نجف تا ورودی کربلا تیرهای چراغ برقی وجود که شماره‌گذاری شده‌اند، از 1 تا 1460 هر کدام از این تیرها با هم دقیقاً 50 متر فاصله دارند، به نوعی خط نشان هستند که چقدر از مسیر را طی کرده و چه قدر باقی است، معمولاً برای اینکه هم کاروانی‌ها با هم قرار بگذارند از شماره‌های این تیرها که سمت چپ یا راست مسیر پیاده روی قرار دارد استفاده می‌کنند.
*آیا خانم‌ها یا افرادی با سن و سال بالا می‌توانند این مسیر را طی کنند؟
-این سؤال معمولاً از آنجا ناشی می‌شود که گمان می‌شود، تمام این مدت 3 روز و 2 شب را باید پیاده‌روی کرد! در حالی که تقریباً هر چند کیلومتر استراحت می‌کنید و نیاز نیست که تمام این مسیر را به صورت یک نفس پیاده‌روی کنید، هر چند که ماشین‌هایی هم بین راه وجود دارد که زائرانی که از ادامه پیاده‌روی ناتوان شده‌اند، را به مقصد برسانند، اما با نگاهی به اطراف خود خواهید دید که جمعیت خانم‌ها و همچنین افراد مسن کم نیستند، بلکه بعضی از خانم‌ها با بچه‌ای در آغوش یا افرادی با معلولیت جسمی این مسافت بلکه بیشتر از آن (از شهرهایی مثل بصره 14 روز پیاده‌روی تا کربلا) را طی می‌کنند، در کل حضور در بین جمعیتی که همگی باهم به سمت هدفی خاص در حال حرکت هستند، معمولاً طی مسیر را برای انسان راحت می‌کند. این تجربه را در راهپیمایی‌های مناسبتی احتمالاً تجربه کرده‌اید.
*امنیت در طول مسیر چگونه است؟ آیا اینکه ما دو شب در طول مسیر هستیم امن هست؟
-امنیت بین نجف تا کربلا خیلی خوب است و در سنوات گذشته در این مسیر انفجار یا خرابکاری اتفاق نیفتاده است، هر چند که در مسیر بغداد-کربلا موردهایی از نقض امنیت وجود داشته است، اما مسیر پیاده‌روی نجف تا کربلا جزو امن‌ترین مسیرهای منتهی به کربلاست و تقریباً می‌توان گفت از امنیت شهر نجف و همچنین مسیر آن تا کربلا و شهر کربلا مخصوصاً منطقه‌ای که اطراف حرمین است خیالتان راحت باشد.
*چه کفشی باید بپوشیم؟
-حتماً سعی کنید از کفش راحت استفاده کنید، اگر کفشتان ذره‌ای پای شما را اذیت می‌کند، این اذیت در آن حجم پیاده‌روی خیلی نمود خواهد داشت و مطمئناً در روز آخر که معمولاً پای انسان در اثر یک عکس‌العمل طبیعی تاول‌های کوچکی خواهد زد، بیشتر اذیت خواهید شد، ذکر دو نکته اینجا ممکن است مفید باشد، عرب‌ها از دمپایی برای پیاده‌روی استفاده می‌کنند، احتمالاً حرکت با دمپایی به مراتب راحت‌تر از کفش نامناسب خواهد بود، همچنین معمولاً چند ساعت آخر پیاده‌روی که نزدیک شهر کربلا خواهید شد به خاطر فشاری که کفش به پا خواهد آورد، اکثر مردم با پای برهنه راه خواهند رفت، زیرا پا برهنه راه رفتن راحت‌تر از حرکت با کفش نامناسب است.
*ساک‌هایمان را چه کنیم؟
-سعی کنید از کوله پشتی استفاده کنید. راحت‌ترین نوع بار جهت حمل در این مسافت کوله‌هایی است که کامل روی دوش قرار می‌گیرد، در غیر این صورت از ساک‌های چرخدار که تحمل این مسافت را داشته باشند استفاده کنید، زیرا اگر چرخ این ساک‌ها روی آسفالت مسیر حرکت دچار مشکل شود، مطمئناً مجبور به حمل این ساک‌ها به روش‌های دیگر خواهید بود که کار را برای پیاده‌روی دشوار می‌کند.
ممکن است با هماهنگی با دوستانتان کسی راضی شود که ساک‌ها را با ماشین‌های عبوری به کربلا ببرد و آنجا منتظر شما باشد! اما سعی کنید تجربه پیاده‌روی را ولو با حمل ساک دستی از دست ندهید، برخی از اعراب از جعبه‌های میوه استفاده می‌کنند و یک سر طنابی را در آن حلقه کرده و سر دیگر در دست می‌گیرند. با کشیدن این جعبه از نجف تا کربلا هم بار خود را در آن قرار می‌دهند و در بعضی موارد بچه‌های خردسال را به وسیله این جعبه‌ها می‌کشند.
* آیا نیاز به حمل مواد خوراکی داریم؟
-خیر! تقریباً می‌توان گفت همه نوع خوراکی در طول مسیر به صورت رایگان در اختیار است! در خیلی از موارد صاحبان موکب‌ها (هیأت‌هایی که بین راه چادر زده‌اند) به اصرار شما را مجبور می‌کنند از خوراکی‌های آنها بردارید.
*این موکب‌ها چیست و چه تعداد در مسیر موکب هست؟
-از ابتدای مسیر تا انتهای مسیر تقریباً تمامی طول مسیر به وسیله چادر‌ها یا سازه‌هایی تقسیم‌بندی شده است که هیأت‌هایی از سراسر عالم مسئولیت این چادر‌ها را بر عهده دارند! البته قریب به اتفاق این هیأتها قبیله‌های عراقی هستند، عراقی‌ها به هیأت، موکب می‌گویند.
*در این موکب‌ها چه خبر است؟ و چه خدماتی به زائران می‌دهند؟
-خدماتی که در این موکب‌ها داده می‌شود، شامل موارد زیر است:
انواع پذیرایی صبحانه، ناهار و شام: طبیعتاً در این حالت حق انتخاب با شماست که از کدام چادر چه چیزی را برای ناهار یا شام انتخاب می‌کنید! مثلاً ممکن است جایی به اصرار شما را دعوت به قیمه نجفی کند و چادری دیگر آب گوشت پخته باشد یا حتی در ایستگاهی برای صرف ساندویچ فلافل توقف کنید! حتی تنور هم در کنار راه یافت می‌شود و همانجا مشغول پخت نان هستند! انواع طعام از ماهی تا انواع ساندویچ و خورشت را می‌توانید در طول مسیر میل بفرمایید! فرقش با جاهای دیگر دنیا در این نیست که رایگان است، بلکه علاوه بر رایگان بودن اصرار صاحب طعام و التماس او برای خوردن حتی یک لقمه از طعامش هر انسانی را منقلب می‌کند!
انواع میوه: معمولاً میوه‌ها را در وسط راه پیاده روی به زور به دستتان می‌دهند! انواع شیرینی‌جات. خرما و شیرینی‌های محلی عراق به وفور در طول مسیر دیده می‌شود.
انواع نوشیدنی: چیزی که شاید در تمام مسیر به صورت یکنواخت پراکنده شده است، چایی شکر معروف عراقی‌هاست! که در استکان‌های کمر باریک زائران را برای رفع خستگی و عطش به سوی خود می‌خواند! علاوه بر چایی قهوه تلخ و آب معدنی و انواع نوشابه هم در طول مسیر توزیع می‌شود.
محل خواب و استراحت: بعضی از موکب‌ها طوری شرایط موکب را طراحی کرده‌اند که محل استراحت زائران باشد، در این موکب‌ها پتو و بالش و سایر ملزومات یافت می‌شود و معمولاً در هر ساعتی عده‌ای در این موکب‌ها مشغول استراحت هستند.
ایستگاه‌های امدادی، توزیع دارو و ملزومات پزشکی: در طول مسیر ایستگاه‌های امدادی تعبیه شده است که اگر مشکلی برای کسی پیش آمد با مراجعه به این ایستگاه‌ها از خدمات پزشکی بهره‌مند شود. در طول مسیر هلال احمر ایران نیز ایستگاه‌هایی دارد که به زائران خدمات می‌دهد.
ایستگاه‌های فرهنگی: در این ایستگاه‌ها بسته‌های فرهنگی از مداحی تا پوستر و مطالب و بروشورهای فرهنگی توزیع می‌شود.
خدمات متفرقه: برخی از موکب‌ها دست به نوآوری زدند و خدماتی به مردم ارائه می‌کنند که ممکن است مورد نیازشان باشد، مثلاً موکب‌هایی هستند که خیاط در آن/ ها نشسته و با نخ و سوزن و چرخ خیاطی آماده است تا مشکل لباس یا کیف دستی شما را برطرف کند! در موکب‌هایی کفاش نشسته! در موکب‌هایی برخی با تلفنی در دست التماس می‌کنند که از تلفن آنها استفاده کنی و با هر جای دنیا که می‌خواهی تماس بگیری!
*در طول مسیر چه نوع لباسی مناسب است؟ آیا گرمای هوا زیاد است؟
-با توجه به اینکه هم اکنون اربعین در پاییز قرار دارد، گرمای هوا به هیچ وجه اذیت کننده نیست و علاوه بر آن در ساعات شب و همچنین صبح هوا خیلی سرد هم خواهد شد و بهتر آن است که لباس گرم به اندازه کافی بردارید.
*آیا برای پیاده روی پول همراهمان باشد؟
-معمولاً به خاطر رایگان بودن خدمات در طول این سه روز هزینه‌ای نخواهید داشت، اما مقدار کمی پول هم ضرر نخواهد داشت، بهتر است از پول ملی خود عراق استفاده کنید. (دینار عراق)
*اگر شارژ موبایلم تمام شد چه کنم؟ اصلاً برق وجود دارد یا خیر؟
-در طول مسیر موکب‌هایی هستند (تقریباً هر 1 کیلومتر) که در کنار جاده پنل‌های 15 یا 20 تایی برق گذاشته‌اند و زائران دستگاه‌های برقی خود را در این پنل‌ها شارژ می‌کنند.
*محل خواب چگونه است؟ و چه نکاتی را باید برای محل خواب در نظر گرفت؟
-برای محل خواب طول روز با توجه به وجود خورشید و گرمای نسبی هوا خیلی نکته خاصی وجود ندارد، اما برای خواب پیشنهاد می‌شود که اولاً قبل از ساعت 8 محلی را برای خواب از بین موکب‌های طول مسیر انتخاب کنید، ثانیاً با توجه به سرمای شب سعی کنید به جای چادر در موکب‌هایی که ساختمان دارند و گرمتر هستند، اطراق کنید، احتمال اینکه بعد از ساعت 11 شب جای گرم و مناسب گیر بیاورید، کمی سخت خواهد شد.
ذکر چند نکته در اینجا اهمیت دارد؛ اولاً جای خواب مناسب برای خواهران و برادران در طول مسیر وجود دارد، ثانیاً کسی بدون جای خواب نخواهد ماند! چون جا و ملزومات خواب مثل پتو و بالش به اندازه کافی هست، فقط باید بتوانید موکبی که هنوز کامل پر نشده را پیدا کنید، اگر از خود اهالی بخواهید برایتان معرفی می‌کنند که کجا هنوز برای خواب جا دارد.
*در طول شب شرایط پیاده‌روی چگونه است؟
-معمولاً بعد از ساعت 9 شب مسیر پیاده‌روی خلوت‌تر می‌شود و اکثر موکب‌داران تا اذان صبح استراحت می‌کنند، اما در این میان کم نیستند موکب دارانی که شب را هم متناسب با سرمای شب خدماتی ارائه می‌کنند که زائران شب‌رو را کمک کند، به عنوان مثال چایی و شیر داغ و حتی هدبند! برای جلوگیری از سرمای شب در طول شب توزیع می‌شود و عده‌ای هستند که ترجیح می‌دهند تا اذان صبح پیاده‌روی کرده و بعد از طلوع آفتاب بخوابند.
*سرویس بهداشتی و وضعیت بهداشت مسیر چگونه است؟
-هر چند که جمعیت زیادی در مدت زمان کوتاهی در این مسیر تردد می‌کنند، اما به لطف اهل بیت و عشق خدام الحسین مسیر از لحاظ بهداشتی وضعیت مناسبی دارد و همچنین سرویس‌های بهداشتی (حمام و توالت) به صورت مرتب توسط خادمین تمیز می‌شود و اغلب سطح بهداشت در وضعیت نسبتاً خوبی قرار دارد، هرچند پیشنهاد می‌شود در کوله همراهتان یک صابون داشته باشید.
*چه کنیم بیشتر بهره ببریم؟
-همانطور که عراقی‌ها خود را برای پذیرایی از شما از مدت‌ها قبل آماده می‌کنند، شما هم برای تأثیرگذاری بیشتر روی آنها و بالا بردن سطح علاقه و همچنین فکر آنها کار کنید، به عنوان مثال تجربه ما در سنوات گذشته نشان داد، بچه‌هایی که در طول مسیر ایستاده‌اند و به زائران نگاه می‌کنند و بعضاً حتی با اصرار به شما خوراکی تعارف می‌کنند با یک اسباب بازی کوچک یا حتی یک بسته پاستیل چقدر به شوق آمده و مطمئناً در دراز مدت تأثیر این حرکت در ذهنشان و تصورشان راجع به شیعیان و حتی ایرانیان چقدر مثبت خواهد بود، حتی آماده کردن بسته‌های فرهنگی به زبان‌های عربی یا انگلیسی و توزیع آن بین مردمی که پیاده می‌روند تاثیرگذار است، گاهی یک پوستر یا یک عکس کوچک مذهبی با یک جمله عمیق تأثیر شگرفی بر ذهن مخاطب خواهد گذاشت، روی تأثیرگذاری متقابل چه برای موکب‌داران چه برای سایر زائران از سراسر جهان برنامه‌ریزی کنید.
اگر در طول مسیر با هم‌کاروانی‌ها به صورت گروهی اطراق می‌کنید، بهتر است که برنامه‌ای برای آن محل در نظر بگیرید، مثلاً ذکر مصیبت یا مداحی و… چون هم بعضی از موکب‌ها سیستم صوتی دارند که در اختیار می‌گذارند هم اینکه در طول مسیر به خاطر صدای زیاد بلندگو‌ها که دائماً در حال پخش نوای مداحی عربی هستند، احتمالاً نمی‌توان مراسم یا مداحی داشت و گوش کردن به همین نواها و دیدن صحنه هایی که از جلوی چشم انسان در حال عبور است برای آماده شدن دل و توجه آدمی کافی است.
زیارت امام حسین(ع) با خستگی پیاده‌روی گویی مزه‌ای دو چندان دارد و اینجاست که پا و دل با هم ارتباط پیدا می‌کنند! در طول مسیر هنگامی که پاهایمان خسته یا حتی در مواردی جراحتی کوچک پیدا می‌کند کافی است برای آماده شدن دل، کمی اگر مرغ دل را پرواز دهی به وضوح کاروانی را خواهی دید که از کربلا به سوی شام به اسیری می‌روند و وقتی نگاهت را به طرفین بر می‌گردانی و می‌بینی اینچنین با عزت در حال راه رفتنی و اینچنین از تو پذیرایی می‌شود مطمئناً با خود می‌گویی این کجا و آن کجا؟ اینجاست که آدمی می‌گوید: لایوم کیومک یا اباعبدالله!
منبع: کربلا